Deneme Çözmek Konusunda Deneyeceğin 5 Şey!

Deneme çözmek YKS hazırlık sürecinin olmazsa olmazlarındandır. Kimine göre 12. sınıfın başlamasıyla birlikte her hafta deneme çözmeli. Bir başkasına göre sınava sadece son 2-3 ay kala deneme çözmeli. Öte yandan başka uzmanlara göre ise denemeler test çözer gibi rahat rahat, süreye aldırmadan çözülmeli. Fakat bir diperine göre ise denemenin yapıldığı saat bile YKS saatleri ile aynı olmalı. Liste uzayıp gidiyor. Peki bu “kimine göre”lerin hangisi doğru???

Öğrenciler deneme çözme konusunun önemini bilseler de bu farklı fikirler nedeniyle ihtilafa düşebiliyor, kafaları karışıyor ve kaygı düzeyleri yükseliyor. Öncelikle belirtmek gerekir ki, bu fikirlerin hepsi hem doğru hem yanlış. Çünkü akademik anlamda bireysel gelişim düzeyi her öğrencide farklıdır. Deneme çözmeye ne zaman ne şekilde başlanması gerektiği biraz da bununla ilgilidir. Bu nedenle herkese hitap eden ortak ve ideal bir deneme başlangıç zamanından bahsetmek zordur. Yine de 12. sınıf öğrencilerinin en geç sene başında denemeler ile tanışması tavsiye ettiğimiz bir durumdur.

Deneme çözmek konusunda “ne zaman başlamalıyım?” sorusundan daha önemli olan soruyu öğrenciler sıklıkla kaçırmalıdır. Asıl soru “denemeyi nasıl çözmeliyim?” olmalıdır. Denemeye ne zaman başlarsanız başlayın, çözdüğünüz denemeden verim alabilmek için mutlaka yapmanız gereken şeyler var. The Koç sizler için bunları 5 maddede sıraladı. Gelin birlikte inceleyelim.

1) Branş sıralamasını dene!

Denemeler gerçek sınavın tatbikatı ve provası gibidir. Fakat güzel haber, YKS’nin kendisi değildir! Hah işte bu sıradan gibi görünen bilgi sayesinde denemelere bakış açımızı yeniden şekillendirmek mümkün. Böylelikle daha iyisini yapana, kendimize en uygun olanı bulana dek pek çok prova, tatbikat yani deneme yapma imkanımız var. Deneme çözmek işte böyle güzel bir şey 🙂

Deneme çözerken deneyeceğimiz ilk şey branş sıralaması. Özellikle zaman sorunu yaşayan, denemelere karşı aşırı olumsuz ve kaygı dolu hisler taşıyan öğrencilerimiz için bu sıralama üzerine çalışmak önemli. Genel tavsiye Türkçe’den başlamak yönündedir. Fakat “benim Fen’im sular seller, Fen’de adeta bir dehayım” diyorsanız, hem moral yükseltmek hem de başlangıçtaki heyecanın dezavantajlı etkilerinden kurtulmak için farklı bir sıra deneyebilirsiniz. Ya da sözelciyseniz ve TYT’de Türkçe’den sonra Matematik çözmek hem vakit hem moral kaybettiriyorsa doğrudan Sosyal kısmına geçebilirsiniz. Belki de geçmemelisiniz! İşte bunu deneyerek görebileceksiniz. En ideal branş sıralaması için denemelerde nereden başlamanız, hangi derslerle devam etmeniz gerektiğini pek çok defa deneme imkanınız var. Bunu değerlendirin.

2) Teknik dene!

Deneme çözmek demek bir noktada bilgimizi sınamak demek. Bilgimizi nasıl uyguladığımızı, nasıl kullandığımızı desek daha doğru olur. Zaten tüm konulara hakim olsak da sınav tekniklerini bilmeden YKS’yi atlatmak mümkünse de zor ve yorucudur. İşi bir nebze kolaylaştırmak için en çok önerilen ve belki de en çok duyduğunuz tekniği biz de önereceğiz: Turlama.

Peki nedir bu turlama tekniği? Nasıl yapılır? Branş sıralamanızı Türkçe, Matematik, Fen, Sosyal olarak belirlediğinizi varsayalım. Bu sıralamaya göre

• Önce Türkçe’nin ilk 20 sorusunu çözersiniz.
• Ardından Matematik testinin ilk 20 sorusunu çözersiniz.
• Sonra Fen’in ilk 10 sorusunu çözüp,
• En son da Sosyal’in ilk 10 sorusunu çözersiniz.
• Böylece ilk tur bitmiş olur.
• İkinci turda da aynı sıralama ile testlerin kalan soruları biter.
• Bu iki tur boyunca, sizi zorlayan, vakit kaybettirecek soruları boş bırakırsınız.
• Üçüncü tur işte bu boşlarla ilgilenmek içindir.
• Boşları da hiç bilmediğiniz ve biraz uğraşsam yaparım dedikleriniz olmak üzere ayırmalısınız. Hiç bilmediğimiz konular düşünerek beynimize yüklenmiyor maalesef. Bu nedenle enerjimizi uğraşırsak yapma ihtimalimiz olanlara harcamalıyız.
• Kodlama için ise birinci tur bitiminde birinci tur kodlanmış olmalı, ikinci tur bitiminde ikinci tur kodlanmış olmalı. Üçüncü turda yapmanız gereken ise hallettiğiniz her soruyu optiğe geçirmek. Böylelikle süre bitiminde o kadar uğraşıp da optiğe geçiremediğiniz soru kalmamış olur.

Turlama en etkili tekniklerden biridir. Beynimiz de büyük işleri küçük parçalara ayırarak tamamlamaya odaklandığı zaman kaygıdan uzaklaşır. Zaten bizim de amacımız bu değil mi?

Diğer bir teknik de “timeboxing” tekniği. Örneğin Türkçe’de 40 soruya 40 dakika verin. 40 dakika bitiminde Türkçe bitse de bitmese de diğer branşa geçin. Beynimiz bu metodla çalıştığında, eldeki işi verilen makul süreye göre yetiştirmek için daha çok odaklanacaktır. İlk bir-kaç sefer 40 dakikalık süre yetmese bile, sonrasında siz yetiştirmeye çalıştıkça yetişecektir. Timeboxing yaparken soru çözüm hızınıza ve branşın sizden istediği performansa göre makul bir süre sınırlaması yapmalısınız. Deneme süresinin sonuna, yetişmeyen örneğin max. 20 soruya bakmak için de süre ayırmalısınız.

Deneme çözmek bu taktikler, teknikler, metodlar sayesinde bir heyecan kazanacaktır. Güzel bir heyecan 🙂

3) Zamanı kullanmayı dene!

Deneme çözerken deneneceklerin başında branş sıralaması ve taktikleri gördük. Süre yetiştirme konusunda ise timeboxing işe yarar bir teknik. Fakat bunun dışında YKS’de zaman kullanımımızı en verimli hale getirmek için deneme çözerken neler yapmalı?

Zamanı kullanma konusunda deneme çözerken,

• Özellikle son aylarda, mutlaka optik form edin. Bunları internetten de bulup çıktı alabilirsin. Önemli olan kodlama gibi önemli bir kısımda da pratiklik ve hız kazanmak.
• Teknik ekipmanın sınavdaki gibi olsun. Kaleminin ucunu açmış ol. Silgin ve kalemtıraşın yanında olsun.
• İç sesinin seni süre konusunda didiklemesine müsaade etme. Zamanın az kalması üzerine düşünmek ve sınavın yetişmemesi gibi felaket senaryoları yazmak yerine sadece soruları çöz.
• “Daydream” dediğimiz gündüz düşlerine dalma. Deneme esnasında öğrenciler bazen dikkatlerini dağıtan gündelik olaylara ya da hayallerine dalıp gidebiliyor zihin aleminde. Buna engel olmak, zamanın akıp geçmesini engellemek için deneme çözerken aklınıza takılan konuyu not alın! Evet yanlış duymadınız. Araştırmalara göre kaygıya veya dikkat dağınıklığına neden olan anlık düşünceleri not etmek öğrencilerin sınav performansını artırıyor. Örneğin bir anda aklınıza sevdiğiniz bir sanatçının şarkısı geldi. Hemen not edin. Ya da eliniz telefonunuza gider gibi oldu, bi’ Instagram’a girsem dediniz. Hemen Instagram yazın. Böylelikle beyninize “Bu konuya daha sonra döneceğim” diyerek, dikkatinizi dağıtan konuyu ertelediğiniz mesajını vermektedir. Sonuç olarak dikkatinizi toplamanıza, zamanı etkin kullanmanıza yardımcı olur.

4) Odaklanmayı dene!

Önceki maddede deneme çözerken dikkatimizi dağıtan şeyleri “not almanın” odaklanmayı sağladığını anlattık. Bunun dışında deneme çözmek için hazırlık yapmak da önemlidir. Bu hazırlık hem dışsal hem içsel olmalıdır.

• Dışsal hazırlık; masa düzeni, ısı-ışık yeterliliği, gürültü faktörü, oturma şekli gibi odaklanmayı etkileyen ortama bağlı koşullardır.
• İçsel hazırlık ise deneme çözme konusunda niyetlerimizdir. Olumlu düşünceler, başarıyı imgeleme, içsel odaklanma ile bunu yapmak mümkündür. Nefes egzersizleri de odaklanmayı sağlamak için etkili bir yöntemdir. En çok da 4-7-8 tekniği önerilmektedir.

5) Deneme analizi yap!

Deneme çözmek üç bölümden oluşan bir süreçtir. Bunlar (1) deneme öncesi, (2) deneme esnası ve (3) deneme sonrası olarak sıralanabilir. Her biri kendi içinde önemli olduğu gibi, bir tanesinin bile yetersiz kalması deneme çözmek sürecinin tümünü etkileyecektir.

Deneme öncesi içsel ve dışsal hazırlıklarımızı yaptık, deneme esnasında gerekli taktikleri ve teknikleri denedik, deneme bitti, cevap anahtarını aldık kontrol ettik veya optikler okundu sonuçlar geldi. Buraya kadar denediğimiz her bir tekniğin etkili olup olmadığını analiz etmenin vakti de gelmiş oldu. Deneme analizi yaparken hem konu analizi yapmalı, hangi konudan hangi soruları, ne tür soru tiplerini kaçırdığımızı tespit etmeliyiz. Ayrıca hangi soruları ve konuları neden kaçırdığımızı da tespit etmek, tekniklerimizin uygunluğunu ölçmek için de yerinde bir soru olacaktır.

Özetle;

Deneme çözmek denen şey, “dene be!” demektir aslında. Bu nedenle YKS’ye yani gerçek sınava dek YKS’nin replikası, imitasyonu ya da bileti, geçiş kapısı yahut provası, tatbikatı olan denemelerin kıymetini çok iyi bilmek lazım. Deneme çözmeye ne zaman başlayacağınız, ne sıklıkla çözeceğimiz sorusu kadar önemli olan konu denemeyi nasıl çözmeniz gerektiğini bulmanızdır. Bunun için denemelerde bol bol deneyip, bulduğunuz en iyi ve en etkili yöntemde ustalaşana dek YKS tatbikatlarını ve provalarını sürdürmeniz gerekmektedir. Kısacası denemeler candır, YKS heyecandır 🙂